TT - Trong nỗ lực cải cách thủ tục hành chính, việc cấp đổi hộ chiếu và chứng minh nhân dân (CMND) ở TP.HCM không còn nhiêu khê như trước. Đây là hai “

điểm sáng” của Công an TP.

Chiều 18-8, đại úy Bùi Kim Quy và trung úy Hồ Thành Công - cán bộ Phòng quản lý hành chính

về trật tự xã hội (PC13) - trực tiếp đến nhà cụ bà Lê Thị Thành trên đường Nguyễn Văn Cừ (P.1, Q.5) để lấy dấu vân tay, chụp ảnh làm CMND. Chị Nguyễn Thị Ánh Nguyệt (con gái cụ Thành) tâm sự: “Mẹ tôi đã 80 tuổi, không đi lại được. Thấy báo chí nói có thể làm CMND tại nhà nên tôi hỏi cán bộ địa phương và làm đơn nộp tại phòng PC13 ngày 15-8, hôm nay được cán bộ tới nhà làm CMND”.

Dân hài lòng

Cũng chiều qua, tại khu vực làm CMND của PC13 (459 Trần Hưng Đạo, P.Cầu Kho, Q.1), người dân tới làm việc ngồi trật tự trong những chiếc ghế đặt tại trung tâm căn phòng lớn, hoàn toàn không có cảnh chen lấn ở khu vực này. Anh Lâm Quốc Thái, nhà ở Q.5, cho biết anh mới chuyển từ tỉnh khác về TP, lần đầu tiên đi làm thủ tục đổi CMND, từ khi anh nhận và ghi tờ khai tới khi lấy dấu vân tay mất chưa đầy 30 phút.

Anh Trần Đại cũng là một người từ tỉnh khác chuyển hộ khẩu tới Q.Tân Bình vừa đến làm thủ tục đổi CMND lần đầu, cho biết: “Thời gian từ khi tôi tới đây, tính cả lúc ra ngoài chụp ảnh rồi quay lại làm thủ tục chỉ mất khoảng một giờ. Cán bộ ở đây không rề rà chậm chạp như xưa, thái độ lịch sự. Tôi rất bất ngờ”.

Tại các quận, thủ tục cấp CMND cũng có nhiều thay đổi. Theo ông Lê Văn Nhiễu - đội trưởng đội cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội Công an Q.Tân Bình, để tạo thuận tiện cho người dân, từ giữa năm 2007 công an quận đã bắt đầu đến tận nhà những người có hoàn cảnh đặc biệt để làm CMND. Từ năm 2007 đến nay, quận đã cấp CMND tại nhà cho 207 trường hợp. Khi đến tận nhà để làm thủ tục cấp CMND cho người dân, việc thu phí vẫn theo quy định chung (trường hợp cấp CMND lần đầu không phải đóng phí). Ở Q.Phú Nhuận, đội cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội còn tổ chức đến các trường học để cấp CMND lần đầu cho học sinh đủ 14 tuổi.

Vợ chồng anh Nguyễn Văn Trung đến làm thủ tục cấp đổi CMND ở Q.Phú Nhuận cho biết từ khi nộp hồ sơ đến khâu cuối cùng là lăn tay chỉ mất chưa tới 30 phút. Theo anh Trung, so với vài năm trước anh làm CMND thì thời gian chờ đợi hiện nay đã được rút ngắn hơn nhiều.

“Cò” hết đất sống

Chiều 18-8, chúng tôi đến Phòng quản lý xuất nhập cảnh (PA18) số 161 Nguyễn Du (Q.1). Vừa gửi xe đã có một nhóm “cò” tới gạ gẫm làm hộ chiếu, ngay lúc đó một cán bộ của phòng đã có mặt hướng dẫn cặn kẽ thủ tục và cảnh báo: “Làm hộ chiếu bây giờ rất đơn giản, bà con đừng nghe “cò” ở bên ngoài lừa đảo mà mất tiền”. Bác Lê Hoàng Long (ngụ Q.Phú Nhuận) kể: “Vài năm trước, cứ vừa đến phòng làm hộ chiếu là bị hàng chục tay “cò” vây lấy. Nay thủ tục đơn giản, cái gì cũng công khai minh bạch nên bọn “cò” hết đất sống”.

Tại điểm tiếp nhận hồ sơ, chúng tôi ghi nhận trung bình mỗi người không mất quá 10 phút để nộp và lấy số thứ tự, khác hẳn trước đây phải chầu chực cả giờ. Thời gian cấp hộ chiếu trước đây là 15 ngày, nay còn 5-8 ngày. Thượng tá Nguyễn Văn Anh, trưởng Phòng PA18, cho biết thêm: “Trong trường hợp có lý do chính đáng như đi chữa bệnh, đi công tác, du học... chúng tôi sẽ nỗ lực làm hộ chiếu trong một buổi, thậm chí chỉ trong một giờ”. Thượng tá Nguyễn Văn Anh cho rằng trước đây xảy ra tình trạng tiêu cực, “cò” hoạt động mạnh là do thủ tục nhiêu khê rườm rà, quy trình không công khai minh bạch. Một số ít cán bộ hám lợi, biến chất nên mới có đất cho “cò” làm ăn.

Ngoài cải cách thủ tục, PA18 cũng tích cực phối hợp với cơ quan chức năng truy quét bọn “cò”. Nhiều vụ lừa làm hộ chiếu đã bị phát hiện, bắt giữ. Điển hình ngày 17-4, PA18 phối hợp với Công an Q.1 bắt Võ Thị Ngọc Cẩm (37 tuổi, trú P.An Khánh, Q.2) về hành vi lừa đảo làm hộ chiếu.

“Chìa khóa” công nghệ thông tin

Trung tá Đỗ Trọng Lực, đội trưởng đội CMND (PC13), cho biết mấy năm trước nếu muốn làm CMND phải khai báo bằng tay trên tám tờ biểu mẫu, khiến mỗi cán bộ tiếp nhận hồ sơ làm hết công suất cũng chỉ đạt được 200-220 hồ sơ/ngày. Nhờ áp dụng công nghệ thông tin, thời gian được rút ngắn rất nhiều, chỉ khoảng 30 phút là xong. Số cán bộ tiếp nhận hồ sơ giảm 2-3 người, nhưng số lượng công việc lại tăng 20-30% so với trước.

Trước đây, thời gian cấp CMND phải mất tới 14 ngày cho những người làm mới hoặc đổi CMND, những trường hợp mất cần xác minh thì phải 30 ngày, hiện thời gian này chỉ còn một nửa. Năm 2008, năm bắt đầu thực hiện Luật cư trú, số lượng người nhập hộ khẩu, làm CMND tăng gấp đôi những năm trước nhưng gần như 100% hồ sơ đều được thực hiện đúng thời gian quy định. Từ đầu năm 2009 tới nay, phòng PC13 đã cấp hơn 350.000 CMND, hầu như không có trường hợp sai hẹn.

Tại PA18, thượng tá Nguyễn Văn Anh cho biết trước đây mỗi ngày cố gắng lắm cũng chỉ giải quyết 500 trường hợp, hiện nay có ngày giải quyết 1.200 trường hợp nhưng vẫn trôi chảy, tỉ lệ trả hồ sơ đúng hẹn lên đến trên 99%. Theo thượng tá Anh, nắm vững công nghệ thông tin là một trong những yếu tố quan trọng để giải quyết hồ sơ nhanh, chính xác.

M.LUẬN - P.M.ĐỨC - C.MAI