Sản xuất, bán phân bón giả với số lượng đặc biệt lớn, làm hàng chục hecta cà phê của nông dân cháy rụi.
Thời gian gần đây, nông dân hai xã Gia Hiệp và Tam Bố (huyện Di Linh, Lâm Đồng) điêu đứng vì hàng chục hecta cà phê bị cháy rụi, rụng lá, quả do bón nhầm phân bón giả. Sản lượng kém, thiệt hại bao nhiêu tỷ đồng trong niên vụ tới thì chưa thể tính toán ngay được nhưng điều lo ngại trước mắt là sự sinh trưởng, phát triển của cây trồng đã bị tác động xấu.
Người gây ra thiệt hại cho họ là Phạm Văn Trung, mới bị kết án về tội sản xuất, buôn bán hàng giả. Điều đáng ngạc nhiên là Trung phạm tội với số lượng đặc biệt lớn nhưng chỉ bị TAND huyện Di Linh phạt 30 tháng tù. Trong khi đó, theo BLHS, khung hình phạt trong trường hợp của Trung thấp nhất là bảy năm tù...
"Công nghệ" làm phân bón giả
Theo hồ sơ, trước đây Trung thành lập một công ty có cái tên rất kêu là Công ty cổ phần quốc tế Động Trung Đa Yếu Tố, trụ sở chính tại huyện Từ Liêm (Hà Nội). Theo giấy phép kinh doanh, công ty có vốn điều lệ sáu tỷ đồng cùng sáu cổ đông tham gia sáng lập (thực tế chỉ có mỗi mình Trung và số vốn 400 triệu đồng), kinh doanh trên tám lĩnh vực, trong đó có sản xuất, mua bán, đóng gói phân bón.
Thành lập được công ty, Trung bắt tay với Lê Viết Nghiêm làm thủ tục mở chi nhánh tại huyện Ninh Sơn (Ninh Thuận) rồi bổ nhiệm Nghiêm làm trưởng chi nhánh. Đây chính là đại bản doanh để Trung sản xuất phân bón giả.
Để có nguồn phân bón thành phẩm, Trung ký hợp đồng với một công ty mua 300 tấn phân NPK trị giá hơn 1,5 tỷ đồng (trả trước 154 triệu đồng). Có phân thật, Trung lắp dây chuyền sản xuất rồi chế phân bón giả bằng cách dùng một tỷ lệ phân NPK thật trộn với cao lanh, muối, vôi bột, cho vào chảo quay ly tâm, phun bột màu tạo hạt rồi đem đóng bao in nhãn hiệu phân NPK đa yếu tố với đầy đủ chỉ tiêu sinh hóa, xuất xứ...
Với "công nghệ" trên, Trung đã làm phép biến 300 tấn phân thật thành 433 tấn phân NPK giả, tung ra thị trường tiêu thụ được 376 tấn, thu lợi bất chính trên ba tỷ đồng thì bị phát hiện, bắt giữ. Trong số các nạn nhân của Trung, bị thiệt hại nặng nề nhất là bà con nông dân trồng cà phê ở Di Linh.
Phán quyết thiếu thuyết phục
Tháng 6-2009, Trung bị TAND huyện Di Linh đưa ra xử sơ thẩm, phạt tổng cộng 30 tháng tù cho hai tội sản xuất và buôn bán hàng giả theo khoản 1 Điều 158 BLHS.
Về phần dân sự, tòa cho rằng việc điều tra, xác minh thiệt hại đối với vài chục hecta cây cà phê bị bón nhầm phải phân bón giả của Trung chưa được thực hiện nên không có cơ sở buộc bồi thường trách nhiệm dân sự đối với bị cáo. Sau đó, vì không có kháng cáo, kháng nghị nên bản án sơ thẩm này đã có hiệu lực thi hành.
Phán quyết của TAND huyện Di Linh đã làm bà con nông dân - những nạn nhân khốn khổ của Trung bức xúc. Bức xúc không chỉ bởi hình phạt dành cho Trung chưa thỏa đáng mà còn bởi tòa đã áp dụng sai pháp luật nghiêm trọng.
Cụ thể, căn cứ vào Nghị quyết số 04 ngày 29-11-1986 của Hội đồng thẩm phán TAND tối cao (hướng dẫn áp dụng một số quy định của BLHS), số lượng phân bón giả là vật phạm pháp trong vụ án này có giá trị đặc biệt lớn, hậu quả gây ra nghiêm trọng. Do đó, bị cáo Trung phải bị xét xử theo khoản 3 Điều 158 BLHS (khung hình phạt tù từ bảy đến 15 năm) mới chính xác. Mặt khác, việc vội vàng đưa bị cáo ra xét xử mà không làm rõ thiệt hại từ hành vi của bị cáo đối với hàng chục hecta cà phê để làm cơ sở quy kết trách nhiệm dân sự đã gây thiệt hại nghiêm trọng đến quyền lợi chính đáng của bà con nông dân.
Vì vậy, dù bản án sơ thẩm trên đã có hiệu lực pháp luật, dư luận địa phương vẫn đang mong chờ một quyết định kháng nghị giám đốc thẩm để vụ án được xem xét lại một cách công bằng, nghiêm minh.
(theo Pháp Luật online)
